Hoe vleeseters en veganisten samen het verschil kunnen maken

Deze zomercolumn van onze ambassadeur Tobias Leenaert verscheen oorspronkelijk in de podcast Studio Plantaardig. Het is een openhartige en persoonlijke brief, geschreven vanuit het hart. We publiceren hem hier graag als blogpost om zijn belangrijke boodschap verder te verspreiden.

Liever luisteren of kijken? Beluister de column als podcast of bekijk de video-opname.

‍

Beste vleeseter,

Tot u spreekt iemand die ondertussen een goede 25 jaar veganist is. U denkt misschien, hier komt een preek. Ik doe mijn best om die te vermijden.

Een eerlijke schuldbekentenis

Ik begin zelfs met een schuldbekentenis. Ik weet het, wij veganisten kunnen weleens lastig zijn. We zijn inderdaad niet bang van preken, we doen vervelend in restaurants. We geven u soms zelfs een schuldgevoel. Niet fijn, dat snap ik. Maar mag ik eens proberen delen hoe wij in dit leven staan?

Op een bepaald moment zijn onze ogen open gegaan voor wat er in de wereld en dan vooral in de intensieve veeteelt met dieren gebeurt. Die ogen hebben zich nooit meer kunnen sluiten. Wij zijn ons constant bewust van het feit dat er elke dag wereldwijd miljarden kippen, varkens, koeien, eenden, konijnen en vissen worden opgekweekt in omstandigheden die u noch ik ooit zouden accepteren voor onze hond of kat.

Zij worden door de industrie gezien als vlees-, melk- of eiermachines. Hun lichamen worden aangepast aan het systeem dat we ontworpen hebben voor maximale efficiëntie. Ze groeien onnatuurlijk snel, hebben letterlijk nauwelijks bewegingsruimte en ondergaan pijnlijke ingrepen zoals castratie of ontsnaveling zonder verdoving.

Elke dag worden er honderden miljoenen van hen geslacht om vervolgens in de mond en de maag van mensen te verdwijnen. Het beste dat we over deze dieren hun leven kunnen zeggen. is dat het kort was. Ik bespaar u verdere details.

Nu zijn er hopelijk ook dingen waar u wel eens van wakker ligt. De oorlog in Oekraïne of het Midden-Oosten misschien, de verschrikkelijke dingen die mensen andere mensen aandoen.

Drie redenen waarom dierenleed zo pijnlijk is

Maar er zijn drie zaken die het gegeven van dierenleed zo extra pijnlijk maken voor ons, mensen die om dieren geven en ze niet eten.

Het eerste is, het afschuwelijke, enorm grote probleem van het lijden en doden van dieren voor voedsel wordt door ongeveer iedereen genegeerd. Of erger, het wordt niet alleen genegeerd, als er al over gepraat wordt, wordt het vaak getrivialiseerd en geridiculiseerd. Net zoals veganisten zelf wanneer ze erover beginnen.

Het tweede punt dat dierenleed zo pijnlijk maakt: het is zo verschrikkelijk onnodig. We hebben ondertussen degelijke alternatieven voor de meeste dierlijke producten. Zeker in Nederland en België is het perfect mogelijk om het zonder vlees, vis en zuivel te doen. Voor de economische gevolgen van zo'n grote verandering zouden we wel oplossingen kunnen vinden.

En ten derde, de dieren die we zo folteren zijn compleet onschuldig. Het zijn doorgaans zachtaardige wezens, die niets misdaan hebben, maar geboren worden in een gevangenis. Zo wat iedereen is zich ondertussen van het kwaad bewust, maar toch gaan we massaal door met het oppeuzelen van stukken dier, eieren, of producten van de moedermelk. Mensen blijven maar redenen verzinnen waarom we dat vooral moeten blijven doen.

De dierenindustrie doet zelfs haar best om proactief alle vooruitgang tegen te houden en te vermijden dat de consument massaal aan de vleesvervangers gaat. De bedrijfswinst mag immers niet achteruitgaan.

De frustratie van het zwijgen

Dit alles, beste vleeseter, is gekmakend genoeg op zich. Maar ondertussen moeten wij vegans opletten dat we niet te boos klinken, niet te gefrustreerd zijn en de sfeer niet verpesten.

Ook al zien we constant, overal, die vreselijke reclames voor vlees, ook al kunnen we niet naast die vrachtwagens met kippen of varkens kijken op de autosnelweg. Ook al kunnen we aan tafel met de familie niet anders dan denken aan het leed dat achter elk bord zit. Eigenlijk willen we de hele tijd mensen wakker schreeuwen.

Maar we moeten vooral ons best doen om niet agressief, arrogant of vervelend over te komen. Want we weten dat anderen elk excuus zullen aangrijpen om maar niet te hoeven luisteren.

Dat klinkt allemaal nogal negatief, ik weet het. Maar toch, ik blijf geloven dat bijna iedereen deze gruwel vreselijk vindt. De intensieve veeteelt is iets wat we nooit hebben gewild, maar dat op een of andere manier door onze natuurlijke gang naar gemak en goedkoop toch in de wereld is gekomen.

Samen naar een oplossing, zonder vingerwijzen

Het heeft niet veel zin om met de vinger te wijzen naar de boeren, naar Caroline van der Plas, naar de overheid of naar de industrie.

We moeten gewoon samen beslissen, dit is fout, hier willen we vanaf.

Niemand kan daar alleen voor zorgen. Dit is een systeem dat we allemaal samen moeten aanpakken. Maar als we willen dat er zo snel mogelijk iets gebeurt, kunnen we maar beter met zoveel mogelijk in actie schieten.

Veel vegans zouden u vertellen dat hier en nu veganist worden een morele plicht is. Het is niet moeilijk meer vandaag en je bespaart er een hoop leed mee. Dus ja, ik ben ook geneigd om te zeggen word veganist nu en voor altijd, maar ik weet dat dat meestal niet werkt. Er zitten dingen in de weg, argumenten, excuses, verlangens, gemakzucht, echtgenoten, kinderen of ouders. Dus voor het geval dat u vegan worden voorlopig niet ziet zitten, geef ik u graag nog wat andere opties.

Concrete stappen

• Mag ik u vragen om op zijn minst te beginnen met u open te stellen, eerlijk naar de dingen te kijken en op te houden met argumenten te gebruiken waarin u eigenlijk niet gelooft?
• U kan stoppen met lacherig te doen over dierenleed of veganisten te bekritiseren.En wanneer anderen vleesvervangers of vegans belachelijk maken, kan u ophouden met daarmee mee te doen. U kan een bondgenoot zijn voor de zaak en ons ter hulp schieten. En u kan over dierleed en de noodzaak voor verandering spreken met anderen. Zo helpt u veranderen wat we als samenleving normaal vinden.
• U kan uw consumptie van dierlijke producten verminderen. Dan draagt u ook bij. Een paar vleesloze dagen inlasten bijvoorbeeld, of enkel vlees eten in het weekend. Of beginnen met de Veggie Challenge en voor een maandje proberen.
• De laatste, heel belangrijk, u kan, ook al eet u vlees, organisaties financieel ondersteunen die werken aan de verandering van ons voedselsysteem. Laat u niet wijsmaken dat dat inconsequent is.

Wat er vandaag met dieren gebeurt, is misschien wel de grootste morele crisis van onze tijd en de grootste bron van leed op deze planeet.

U kan helpen het schip te keren.

‍